Architectuur en design, magnifieke steden, kunst, eten, de wijnen, mode, auto’s en elegantie. Het lijkt wel of alles wat uit Italië komt perfetto is. Wat is het geheim van Italië? Waar komt deze drang naar perfectie bij de Italianen vandaan? Waarom wil de hele wereld Italiaans eten, Italiaanse wijnen, Italiaans design? En droomt iedere autoliefhebber van een Ferrari, Lamborghini, Lancia of Maserati? Italië is de benchmark voor goede smaak.

Om deze vragen te kunnen beantwoorden moet je ver terug in de tijd, toen Italië de culturele bakermat van Europa was. De machtige dynastie De’ Medici, de grondleggers van het bankwezen, stond in het Florence van de vijftiende eeuw aan de basis van de Renaissance, de grootste culturele en artistieke revolutie uit de Europese geschiedenis. Het heeft Italië op het gebied van kunst, architectuur en vormgeving een voorsprong opgeleverd die het nooit meer uit handen heeft gegeven. Cosimo I De’ Medici werd in 1569 groothertog van Toscane en zetelde in het wereldberoemde Palazzo Vecchio op het Piazza della Signoria in Florence. Hij heerste van 1537 tot 1574, het einde van de Renaissance. Het Palazzo Vecchio is nu een museum.

Een ding staat als een paal boven water: Italianen streven er altijd naar de beste te zijn. Zij staan bekend als zeer toegewijde ambachtslieden, die ambitieus zijn, hard werken en excelleren in wat zij doen. Op elk vlak, als het maar met creatie heeft te maken. Tel daarbij op dat Italië een van de mooiste landen van Europa is en een culinaire hemel bovendien.

MAXIMALE SMAAKBELEVING
Italië bestaat in zijn huidige vorm trouwens pas sinds 1870, toen de eenwording, beter bekend als de Risorgimento (herrijzenis) van het Apennijns Schiereiland werd bezegeld door de inname van Rome door de Italianen. Als gevolg hiervan kun je eigenlijk niet spreken van één Italiaanse cultuur en keuken, omdat elk gebied sterk regionaal georiënteerd is en haar eigen gewoontes en specialiteiten heeft. Over het algemeen kun je stellen dat de traditionele Italiaanse keuken is gebaseerd op armoede. De gerechten zijn eenvoudig en worden bereid met wat er beschikbaar is. Met weinig ingrediënten en veel creativiteit wordt gezocht naar een maximale smaakbeleving. Of het nou gaat om een eenvoudige pizza, het bekendste Italiaanse gerecht uit Napels, of een heerlijke pasta, met meer dan driehonderd variëteiten het nationale eten – het draait allemaal om smaak, geur en aroma. Feit is dat eten en drinken (wijn!) onlosmakelijk zijn verbonden met de Italiaanse manier van leven. En zij nemen er de tijd voor. Een maaltijd bestaat meestal uit meerdere gangen. Het begint met Antipasti, een plank vol heerlijks – crostini, een pizzapunt of focaccia, vleeswaren en kazen, olijven, tomaatjes met mozzarella. Gevolgd door I Primi, het warme voorgerecht, meestal pasta. Daarna I Secondi, het hoofdgerecht, dat vaak bestaat uit vlees of vis, en vervolgens Dolci, een zoet nagerecht, bij voorkeur typerend voor de streek. Natuurlijk gevolgd door Caffè O Digestivo, espresso met een digestief. Limoncello of, in Toscane, een Vin Santo met Cantuccini. Natuurlijk worden alle gerechten vergezeld door een mooi glas wijn! En ook daarvoor zit je in Italië op de eerste rij.

Net als eten, is wijn onderdeel van de Italiaanse cultuur. Het is het land van de wijn. Vrijwel overal in Italië wordt wijn gemaakt en de jaarlijkse productie maakt het samen met Frankrijk tot het grootste wijnland ter wereld. Wijnbouw is in Italië zo oud als de spreekwoordelijke weg naar Rome. Het waren de Grieken, Etrusken en Phoeniciërs die ruim drieduizend jaar geleden de eerste wijnstokken in zuidelijk Italië en op Sicilië in de grond staken. En ook de Romeinen lieten zich niet onbetuigd.

VIJFHONDERD DRUIVENRASSEN
Italië heeft meer dan zevenhonderdduizend hectare aan wijngaarden, verdeeld over twintig verschillende wijnregio’s, van noord naar zuid en van oost naar west en kent een kleine vijfhonderd authentieke druivenrassen. De bekendste: Pinot Grigio, Merlot, Sangiovese, Trebbiano, Chardonnay, Glera, Corvina en Barbera. Komt bij dat Italië door vrijwel het hele land perfecte omstandig-heden kent voor wijnbouw. De terroir is zeer divers: vulkanisch, kalk, zand, klei en veel kiezelgrond. Samen met een bovengemiddeld aantal zonuren en een gematigd klimaat met warme zomers en milde winters, zijn dit de perfecte omstandigheden voor de mooiste wijnen. Italië is een uitgestrekt land met bergen, heu-vels, een lange kustlijn en veel verschillende klimaatzones, van relatief koel in het noorden tot zeer warm in het zuiden. Het komt de diversiteit in wijnen ten goede. De bekendste wijnstreken zijn Toscane, Piemonte, Trentino Alto Adige, Marche, Veneto, Puglia, Umbrië en natuurlijk Sicilië.

SUPER TUSCANS
Wijnen uit Italië mogen al decennialang rekenen op een groeiend aantal liefhebbers, maar vooral de laatste jaren hebben de beroemde Italiaanse wijnen zoals Amarone, Barolo, Brunello, Solaia en Tignanello een iconische status bereikt. In de zeventiger jaren werd in het Chianti-wijngebied het zaadje geplant voor wat de wereld nu kent als de ‘Super Tuscans’. Uit onvrede met de kwaliteitseisen en beperkingen van de DOC (Denominazione di Origine Controllata) en de DOCG (Denominazione di Origine Controllata e Garantita) begonnen sommige Toscaanse wijnproducenten te experimenteren met andere druivenvariaties, zoals Cabernet Sauvignon, Merlot, Petit Verdot en Cabernet Franc. Terwijl de DOC en DOCG vasthielden aan de streekeigen druiven zoals Sangiovese, Canaiolo Nero en Colorino. Maar het grote verschil werd toch vooral verkregen door het rijpen en het vinificatieproces. In 1992 kon de overheid er niet meer omheen en werden de inspanningen van de wijnboeren beloond met een officiële erkenning van deze kwaliteitswijnen, de Indicazione Geografica Tipica (IGT) en niet veel later de IGT Toscana.

Enkele beroemde Super Tuscans zijn de Tignanello, Solaia en Guado al Tasso van Antinori en de Sassicaia en Ornellaia. Zonder uitzondering zijn dit zeer exclusieve en kostbare wijnen, waarbij de vraag het aanbod vele malen overstijgt. De schaarste jaagt de prijs omhoog, maar het is niet zo dat er een plan achter zit, zoals bij Enzo Ferrari, die altijd één auto minder produceerde dan hij kon verkopen. In dit geval is het de natuur die niet aan de vraag kan voldoen.