Geweldige wijnen uit de ‘nieuwe wereld’ sinds 1685, met dank aan de Nederlanders en de Fransen
Zuid-Afrika is een fantastisch mooi land met een bewogen historie, rijke natuur, moderne steden, heerlijk eten en geweldige wijnen. Hoewel Zuid-Afrika als wijn producerend land wordt gerekend tot de ‘nieuwe wereld’, wordt er al sinds de zeventiende eeuw wijn verbouwd. Graag nemen wij je mee langs drie toonaangevende, iconische wijnproducenten, waarvan de geschiedenis van de oudste teruggaat tot 1685.
De wijnbouw was iets waar de Nederlanders op de Kaap rond 1700 niet veel van bakten, maar toen de Franse Hugenoten in Franschhoek en Stellenbosch aan land kwamen, kreeg de kwaliteit een flinke impuls dankzij hun verfijnde methoden. De internationale boycot als gevolg van de apartheid was er in 1960 de oorzaak van dat Zuid-Afrikaanse wijn niet of nauwelijks in Nederland verkrijgbaar was. Deze sancties werden in 1994 gelukkig weer opgeheven na de afschaffing van de apartheid en de vrijlating van Mandela. De Zuid-Afrikaanse wijnhuizen konden zich eindelijk manifesteren op de wereldmarkt. Momenteel is Zuid-Afrika na Australië het zesde grootste wijn exporterende land.
BOSCHENDAL ESTATE
Boschendal Estate is een aards paradijs en een van de bekendste wijnhuizen in Zuid-Afrika. Hier wordt al ruim 340 jaar wijn gemaakt. Dit schitterende wijndomein in Franschhoek, ten westen van Kaapstad, heeft zijn oorsprong in de zeventiende eeuw en levert niet alleen magnifieke wijnen, maar is een wereld op zich. Het estate bestaat uit 2.240 hectare land en 344 hectare aan wijngaarden en strekt zich uit van Simonsberg in het oosten tot de bergen van Groot Drakenstein in het zuidwesten. Een betoverend mooie plek, die in 1685 door gouverneur Simon van der Stel werd geschonken aan ene Jean Le Long, die er de eerste wijnstokken plantte.
Bij de wijnproductie is het voor Boschendal vangroot belang dat op de allereerste plaats de rijke, natuurlijke erfenis wordt gekoesterd. Traditie en ervaring worden gecombineerd met de laatste innovaties, zodat er klassieke wijnen kunnen worden gemaakt met een moderne stijl. Met die
filosofie onderscheiden de Boschendal wijnen zich nadrukkelijk. Daarnaast is de wijnbouw op Boschendal volledig duurzaam. De beste druiven worden geselecteerd voor hoogstaande wijnen, die regelmatig internationaal in de prijzen vallen en overal ter wereld worden gedronken. Boschendal is niet alleen een wijnproducerend bedrijf. Het is een toeristische trekpleister van jewelste. Je kunt er slapen, geweldig eten en alles ondernemen wat je hart je ingeeft. En ook daarin is Boschendal uniek. Het wijndomein werd in 2005 overgenomen door DGB (Douglas Green Bellingham), een van de grootste wijnbedrijven van Zuid-Afrika. Er is vervolgens flink geïnvesteerd om de wijnproductie te moderniseren en de kwaliteit van de wijnen te verbeteren.
De wijnmakers krijgen bij Boschendal alle ruimte om te experimenteren en kleine series te maken van speciale wijnen, zoals Cabernet Sauvignon en Riesling. Boschendal beschikt over zeventig verschillende wijngaarden met verschillende terroirs en kan dankzij die diversiteit vrijwel elke wijn verbouwen. Het klimaat is mediterraan, warm en droog, maar in de bergen kan het erg koud worden. Om volledige focus op de verschillende soorten wijn te houden, beschikt Boschendal over een team van wijnmakers onder leiding van keldermeester Jacques Viljoen. Zij allen hebben hun specialiteit, maar streven hetzelfde na: voortreffelijke, memorabele wijnen maken.
BUITENVERWACHTING SINDS 1685
Deze beeldschone boerderij ligt op de westelijke hellingen van de Constantiaberg, nauwelijks twaalf kilometer van False Bay. In 1685 was Buitenverwachting onderdeel van Constantia Estate, gesticht door Simon van der Stel, de eerste Gouverneur van de nieuwe Nederlandse kolonie. Het landgoed werd in 1773 verkocht aan Cornelis Brink en zou nog vele malen van eigenaar wisselen. De historie van Buitenverwachting als wijndomein begon in 1825, toen Ryk Arnoldus Cloete er negentigduizend wijnstokken liet planten. Op een zeker moment ging het landgoed over in de handen van de familie Mueller en zij hebben Buitenverwachting laten restaureren naar haar oorspronkelijke glorie. Zij lieten tevens nieuwe wijnstokken aanplanten en dat resulteerde in een oogst van honderd ton druiven – de eerste sinds dertig jaar.
Wederom kreeg Buitenverwachting een nieuwe eigenaar en werd in 1980 gekocht door de vader van Lars Maack, die de mogelijkheid zag om hier wijnen van wereldklasse te produceren. Maack restaureerde het landgoed wederom, liet het landhuis herbouwen en begon met het heraanplanten van de driehonderd hectare wijngaarden met druivenrassen als Cabernet Sauvignon en Sauvignon Blanc.
RIJKE TRADITIE
De wijnstokken van Buitenverwachting wortelen in diepe bodems van geërodeerd graniet. Zij worden gestreeld door een verkoelende zeewind en die unieke omstandigheden proef je terug in de wijnen van Buitenverwachting. Het klimaat, met koude nachten en gematigde dagtemperaturen, zorgt voor een langzame rijping van de druiven met verfrissende, knisperende en volle wijnen tot gevolg. Wijnmaker Brad Paton, gespecialiseerd in Sauvignon Blanc, laat er in samenwerking met wijnbouwer Peter Reynolds alle onrijpe groene smaken uitrijpen. De koudste, meest zuidelijk gerichte wijngaarden van Buitenverwachting produceren een Sauvignon Blanc die afwijkt van de gebruikelijke, rijpe stijl. De overduidelijke ‘groene’, maar volle smaak refereert aan groene pepers, terwijl de meeste wijngaarden in Constantia ‘gele’ fruitige smaken opleveren, zoals meloen, passievruchten, gele appels en kruisbessen.
Het wijnhuis produceert topwijnen en speelt al jaren in de Champions League van de Zuid-Afrikaanse wijnbouw. Terwijl Buitenverwachting dus vooral wordt geassocieerd met zijn buitengewone Sauvignon Blanc – wellicht de beste van Zuid-Afrika – maakt het wijnhuis ook een zeer mooie Bordeaux-stijl rode wijn, afkomstig van slechts enkele noordelijk gerichte wijngaarden met volle zonligging.
VERGELEGEN: MODERNE WIJNEN VAN EEN 323 JAAR OUD ESTATE
Vergelegen is een van Zuid-Afrika’s meest bekroonde wijnproducenten. In 2019 werd Vergelegen tijdens ‘The World’s Best Vineyard 2019 Competition’ in Londen uitgeroepen tot de beste winery van Zuid-Afrika en nummer 34 overall. Er deden 1.500 wijnhuizen uit zeventien landen mee. Een mooie opsteker voor een wijndomein dat al 323 jaar bestaat en bekend staat om zijn Franse stijl wijnen. Het domein ligt zes kilometer van de kust in een idyllisch landschap in Somerset West met glooiende wijngaarden in het indrukwekkende landschap van de Hottentots-Holland bergen. Vergelegen is een machtig mooi en historisch landgoed, dat zijn oorsprong vond in 1700, toen Gouverneur Willem Adriaan van der Stel, de zoon van Simon van der Stel, zich dertigduizend hectare grond toe-eigende op de Kaap, net als zijn vader had gedaan in Constantia.
Van der Stel jr. toverde het ruige landschap om in boom- en wijngaarden. Hij plantte er Sémillon aan, Chenin Blanc en blauwe en witte Muscatdruiven. Zes jaar later beschikte het landgoed over een half miljoen wijnstokken en uitgestrekte fruitgaarden en beplanting, maar in datzelfde jaar 1706 werd Van der Stel schuldig bevonden aan corruptie en teruggehaald naar Nederland. Het authentieke huis staat er nog steeds, omzoomd door driehonderd jaar oude kamferbomen. Drie jaar later, in 1709, werd het landgoed verdeeld in vier domeinen: Vergelegen, Lourensford, Morgenster and Cloetenburg. Vergelegen had in de decennia erna diverse eigenaren, maar de tijd dat de familie Theunissen er de scepter zwaaide, van 1798 tot 1899, was een periode van grote bloei. Er zijn door de jaren diverse druivenrassen geplant, maar de laatste stokken werden in 1962 geruimd. De wijngaarden lagen vervolgens braak tot het landgoed in 1987 werd overgenomen door de Anglo American Mining Company. De drieduizend hectare grond werd ontdaan van onkruid en verwilderde begroeiing en er werden in 1989 nieuwe wijnstokken aangeplant, waarvan zestig procent Cabernet Sauvignon. Tegenwoordig is de circa 120 hectare wijngaard, naast Cabernet Sauvignon, aangeplant met Merlot, Cabernet Franc, Malbec, Shiraz, Sauvignon Blanc, Chardonnay en Sémillon. Het klimaat op Vergelegen is mild door het koude water van de Atlantische Oceaan bij False Bay. De wijngaarden liggen zo’n 140 tot 310 meter boven zeeniveau op noord- tot noordwestelijke en zuid- tot zuid-oostelijke hellingen. De bodem bestaat uit 21 verschillende variëteiten, waaronder sommige van de oudste wijnbouwgronden in de wereld.
ARCHITECTONISCH MEESTERWERK
Er werd een gedetailleerd plan uitgewerkt voor de ontwikkeling van het wijndomein en dat resulteerde onder andere in een nieuwe winery, die in 1992 werd gebouwd. Een uniek architectonisch meesterwerk, dat de visie van Vergelegen uitdraagt: ‘Ex Africa semper aliquid novi’, ofwel: ’Altijd iets nieuws uit Afrika’. De winery ligt hoog op een heuveltop, maar alleen het terras en de daktuin op het bovenste niveau zijn zichtbaar. Daarvandaan heb je een geweldig uitzicht rondom over het wijndomein, de pieken van het Hottentots-Holland bergmassief, de oceaan beneden en de Tafelberg in de verte. Onder dit terras bevindt zich een wijnmakerij die volledig is ingericht en gebruik maakt van de zwaartekracht. De geometrie van het gebouw is geïnspireerd op de historische, achthoekige tuinen bij het oude landhuis. De nieuwe winery werd geopend door Baron Eric de Rothschild, eigenaar van Château Lafite in Bordeaux. Oude en Nieuwe wereld ontmoeten elkaar, maar welke is nou wat? Vergelegen, het meest bekroonde wijn-estate van Zuid-Afrika, ontvangt elk jaar ruim honderdduizend bezoekers, die afkomen op de unieke combinatie van historie, natuurschoon, gastvrijheid én de beroemde rozentuinen, waarin meer dan tachtig soorten bloeien. Het landgoed Vergelegen heeft hen met zijn historische Cape Dutch architectuur, tweeduizend hectare beschermde natuur en een restaurant van wereldklasse letterlijk alles te bieden.
Benieuwd naar de rest van de artikelen in ons vierde magazine?